Nga: ALTIN JOKA

E keni menduar ndonjehere ?? Cila duhet të jetë arsyeja pas kësaj? Duke parë meshkujt, duket se ata duhet të jetojnë më gjatë se femrat… Megjithatë, të kesh vetëm muskuj të fortë nuk të bën të jetosh më gjatë. Ka disa faktorë të përfshirë në këtë temë dhe janë shkencërisht të sakta. Le të hidhemi në këtë dhe të kontrollojmë pse dhe si ndodh…!!

Kudo në botë gratë jetojnë më gjatë se burrat – por nuk ishte gjithmonë kështu. Të dhënat e disponueshme nga shekulli i 19-të tregojnë se gratë nuk jetonin më gjatë se burrat, ato janë rritur me kalimin e kohës.

Në vitin 2017, jetëgjatësia për burrat ishte 76.1 vjet, ndërsa jetëgjatësia për gratë arriti në 81.1 vjet.

Tek njerëzit, jetëgjatësia e grave është mesatarisht 8% më e gjatë se jetëgjatësia e burrave. Por në mesin e gjitarëve të egër, femrat në 60% të specieve të studiuara kanë mesatarisht 18.6% jetëgjatësi më të gjatë. Raporti është dukshëm i ndryshëm për grupe të ndryshme gjitarësh. Në 200 vitet e fundit, jetëgjatësia mesatare e njerëzve është më shumë se dyfishuar për shkak të kushteve të përmirësuara të jetesës dhe përparimeve në mjekësi. Megjithatë, gratë vazhdojnë të jetojnë më gjatë se burrat, duke sugjeruar se dallimet biologjike gjithashtu kanë një rol.

Studimi tregon se ndryshimet në kromozome dhe hormone midis burrave dhe grave ndikojnë në jetëgjatësinë. Për shembull, meshkujt priren të kenë më shumë yndyrë në organet përreth, domethënë kanë më shumë yndyrë viscerale (Yndyra viscerale është një lloj yndyre trupore që ruhet brenda zgavrës së barkut) , ndërsa femrat priren të kenë më shumë yndyrë të ulur direkt nën lëkurë. Yndyra nënlëkurore (Yndyra nënlëkurore është yndyra e lëkundur e dukshme pikërisht nën lëkurë. Yndyra nënlëkurore është normalisht e padëmshme dhe madje mund të mbrojë kundër disa sëmundjeve) . Dallimi përcaktohet si nga estrogjeni ashtu edhe nga prania e kromozomit të dytë X tek femrat dhe ka rëndësi për jetëgjatësinë sepse yndyra që rrethon organet parashikon sëmundje kardiovaskulare.

Sidoqoftë, dallimet biologjike mund të jenë vetëm pjesa e historisë – përndryshe nuk do të shihnim dallime kaq të mëdha në të gjithë botën dhe me kalimin e kohës. Përgjigja perfekte për këtë nuk gjendet kurrë, por po, ne kemi disa të dhëna, ne e dimë se ndryshimet në zakonet e pirjes së duhanit tek meshkujt kanë ndikuar në modelet e vdekshmërisë.

FAKTORËT DHE STUDIMET SHËNDETËSORE

Sipas OBSH-së, 40% e meshkujve janë duhanpirës krahasuar me 9% të femrave. Gjithashtu, më pak gra priren të abuzojnë me alkoolin në krahasim me burrat. Shkencëtarët konfirmojnë se këto zakone i bëjnë meshkujt më të prirur ndaj sëmundjeve kronike obstruktive pulmonare, kancerit të mushkërive, sëmundjeve koronare të zemrës. problemet me tretjen dhe sëmundjet e mëlçisë. Studimet tregojnë gjithashtu se në krahasim me gratë, burrat janë në rrezik më të lartë për të zhvilluar nefropati diabetike . Testosteroni mund të stimulojë gjëndrën e prostatës dhe të rrisë rrezikun e kancerit të prostatës. Gjithashtu, testosteroni përmirëson funksionin riprodhues më herët në jetë, por shkurton jetëgjatësinë në afat të gjatë që është një efekt antagonist Pleiotropy (teoria më e mirë e pranuar për origjinën evolucionare të plakjes).

PRANIA E ESTROGJENIT TE FEMRA

• Mirëmbajtja e organeve seksuale të femrës.

• Estrogjeni ndihmon në koagulimin e gjakut.

• Rrit nivelin e kolesterolit të mirë dhe mirëmban traktin gastrointestinal.

Estrogjeni gjithashtu ka veti antioksiduese dhe ndihmon në vonimin e uljes së kolagjenit të lëkurës tek gratë teksa ato rriten.

Për shkak të efektit produktiv të estrogjenit, në premenopauzë kanë më pak gjasa të kenë sëmundje koronare të zemrës sesa burrat dhe gratë që hyjnë në menopauzë.

Kromozomi X shtesë në ADN-në femërore thuhet disi se është përgjegjës për mbijetesën.

Dhe ne e dimë se përparimet historike mjekësore kanë ndikuar ndryshe në rezultatet shëndetësore për burrat dhe gratë. Jetëgjatësia më e gjatë e grave është e zakonshme tek kafshët e tjera, por nuk është universale. Faktorët biologjikë, të sjelljes dhe mjedisore kontribuojnë të gjithë në faktin se gratë jetojnë më gjatë se burrat, por ne nuk e dimë saktësisht se sa i fortë është kontributi relativ i secilit prej këtyre faktorëve.