Çfarë është kimchi? I quajtur edhe gimchi ose kimchee, është një ushqim tradicional, i fermentuar, probiotik që është një pjatë kryesore koreane. Daton qindra vjet më parë, ka dhjetëra receta të ndryshme për të bërë kimchi, por pothuajse të gjitha kanë disa perime dhe erëza të përbashkëta që i japin shijen e saj të veçantë.
Disa nga përbërësit kryesorë të kimchi përfshijnë lakër Napa, rrepkë, qepë, kastravec dhe paste djegëse të kuqe. Komponentë të tjerë kryesorë që konsiderohen ushqime të shëndetshme dhe funksionale përfshijnë hudhrën, xhenxhefilin dhe piperin e kuq.Sot, kimchi konsiderohet “pjata kombëtare” e Koresë – në fakt, mesatarisht njerëzit në Kore konsumojnë rreth 40 kilogramë kimchi për person, në vit.
Nuk e keni provuar kurrë më parë? Nëse ju pëlqejnë perimet e kultivuara dhe ushqimet e fermentuara si lakër turshi, ndoshta do t’ju pëlqejë edhe kimchi.
Çfarë shije ka kimchi? Ka shije pikante dhe të thartë për shkak të procesit të fermentimit që prodhon “kultura probiotike” të gjalla dhe aktive, të cilat janë përgjegjëse për disa nga përfitimet e tij, duke përfshirë përmirësimin e tretjes dhe rritjen e funksionit imunitar.
Sa kohë duhet për të fermentuar kimchi? Në mënyrë që përbërësit e kimchi të bëhen në të vërtetë një kimchi i vërtetë, ata duhet t’i nënshtrohen një procesi fermentimi tradicional brenda kavanozave qelqi të mbyllura fort. Kjo ndodh diku nga disa ditë në disa muaj.
Gjatë kësaj kohe, shijet, teksturat dhe përfitimet shëndetësore të kimchi ndryshojnë dhe përmirësohen në mënyrë dramatike. Kjo është arsyeja pse ky ushqim tani po rritet në popullaritet në mbarë botën si një “superushqim”.
A është kimchi i mirë për ju? Sipas një raporti të vitit 2014 të botuar në Journal of Medicinal Foods, nënproduktet fermentuese të formuara gjatë fermentimit dhe përbërësit funksionalë të përdorur për të bërë kimchi rritin ndjeshëm përfitimet e tij sepse këto janë përgjegjëse për formimin e probiotikëve.
Fermentimi i kimchi kryhet nga mikroorganizma të ndryshëm të pranishëm në lëndët e para, duke përfshirë bakteret e acidit laktik (LAB). Konkretisht, shtamet e Lactobacillus, Leuconostoc dhe Weissella besohet të jenë llojet kryesore të probiotikëve të prodhuar gjatë fermentimit të këtij ushqimi.
Një përmbledhje shkencore e vitit 2018 thekson disa nga përfitimet e mundshme të kimchi sipas studimeve shkencore të deritanishme:
Stimulon funksionin imunitar
Zvogëlon prooksidantët dhe radikalet e lira që shkaktojnë sëmundje
Redukton shfaqjen e disa llojeve të kancerit
Mban veti kundër plakjes
Parandalon sëmundjet kardiovaskulare
Ul rrezikun e sindromës metabolike
Përmirëson florën e zorrëve
Duke filluar në fillim të shekullit të 20-të, studiuesit e shëndetit filluan të spekulojnë se ushqimet probiotike përmbanin mikrobe proteolitike që punonin në zorrën e trashë për të reduktuar substancat toksike përgjegjëse për procesin e plakjes. Ata teorizuan se konsumimi i ushqimeve të fermentuara si kefiri dhe kosi e mbulojnë zorrën e trashë me baktere LAB, duke ulur pH të zorrëve, duke shtypur bakteret e rrezikshme dhe duke çuar në një shkallë më të ngadaltë të plakjes.
Që nga kjo kohë, studime të shumta kanë sugjeruar që kjo të jetë e vërtetë për shumë ushqime të ndryshme të kultivuara.
Kimchi, i quajtur fillimisht ji, lindi gjatë periudhës paramoderne të Tre Mbretërive të Koresë. Fillimisht u bë duke përdorur vetëm lëngun e lakrës dhe viçit – një recetë e thjeshtë duke përdorur përbërës gjerësisht të disponueshëm dhe të lirë.
Disa perfitime te tjera
1. Ofron probiotikë që ndihmojnë në përmirësimin e tretjes
Ne dëgjojmë për përfitimet e ushqimeve probiotike si kosi dhe lakër turshi gjatë gjithë kohës, por mos anashkaloni kimchi, i cili gjithashtu ka shumë baktere miqësore për zorrët. Përgjegjës për dhënien e karbonizimit, shijes së thartë dhe aromës së mprehtë, probiotikët zhvillohen gjatë fermentimit si enzima bakteriale që janë në gjendje të riprodhohen me shpejtësi nga lulëzimi i molekulave të sheqerit që gjenden në perime.
2. Ndihmon në rritjen e imunitetit
Për shkak se 70 për qind deri në 80 për qind e sistemit imunitar ruhet në të vërtetë brenda zorrëve, kimchi i pasur me probiotikë mund t’ju ndihmojë të luftoni infeksionet bakteriale, viruset, sëmundjet e zakonshme dhe gjendjet serioze kronike gjithashtu.
Përfitimet e mundshme probiotike janë parë në trajtimin ose parandalimin e:
Diarreja
Ekzema
Sindroma e zorrës së irrituar (IBS)
Koliti ulceroz
Semundja Crohn
H. pylori (shkaku i ulçerës)
Infeksionet vaginale
Infeksionet e traktit urinar
Përsëritja e kancerit të fshikëzës
Infeksioni i traktit tretës i shkaktuar nga Clostridium difficile
Pouchitis (një efekt anësor i mundshëm i operacionit që heq zorrën e trashë)
3. E pasur me fibra
Kimchi është bërë kryesisht nga perime. Perimet ofrojnë një dozë të mirë të fibrave dietike që janë ngopëse dhe të mira për shëndetin e tretjes dhe të zemrës.Lakra është veçanërisht një burim i mirë i fibrave. Është i lartë në vëllim, por i ulët në kalori dhe karbohidrate.
4. Ka pak kalori dhe mund të ndihmojë në reduktimin e dëshirave
Shumë njerëz zbulojnë se konsumimi i ushqimeve të fermentuara ndihmon në zhdukjen e varësisë së tyre ndaj sheqerit, përmirëson tretjen dhe ndihmon në rregullimin e oreksit. Nëse humbja e peshës është qëllimi juaj kryesor, për fat kimchi është shumë i ulët në kalori, por i lartë në lëndë ushqyese dhe fibra ngopëse.
5. Ofron antioksidantë që mund të ndihmojnë në luftimin e kancerit
Kimchi është plot me ushqime anti-inflamatore dhe erëza që njihen si ushqime kundër kancerit. Ato nxisin shëndetin e përgjithshëm më të mirë dhe jetëgjatësinë dhe ngadalësojnë stresin oksidativ. Për shembull, varietetet me ngjyra të ndryshme të lakrës mund të kontribuojnë në dietën tuaj një sërë përbërjesh të rëndësishme antioksidante dhe anti-inflamatore. Hudhra, xhenxhefili, rrepka, speci i kuq dhe qepa janë gjithashtu të larta në veti antioksiduese që ndihmojnë në uljen e inflamacionit. Ushqimet anti-inflamatore janë të rëndësishme për parandalimin e sëmundjeve kronike të lidhura me stresin oksidativ, si kanceri, çrregullimet njohëse dhe sëmundjet e arterieve koronare.
Si të bëni Kimchi
Në të gjithë Korenë dhe pjesë të tjera të botës, janë krijuar receta të shumta kimchi. Sot, është e mundur të gjesh qindra metoda të ndryshme përgatitjeje të disponueshme në mbarë botën, të gjitha të përcaktuara nga kohëzgjatja e fermentimit, përbërësit kryesorë të perimeve dhe përzierja e erëzave të përdorura për t’i dhënë shije gjellës.
Erëzat më të zakonshme në një recetë tradicionale kimchi përfshijnë shëllirë (ujë të kripur), qepë, djegës të kuq, xhenxhefil, rrepkë të copëtuar, karkaleca dhe hudhër – të gjitha këto janë të mbushura me shije dhe e bëjnë këtë ushqim të dallohet në çdo pjatë.
Perberesit
1 lakër Napa me kokë të mesme ose lakër vjollcë
¼ filxhan kripë deti Himalayan ose Celtic
½ filxhan ujë
6 thelpinj hudhre te grira holle
1 lugë çaji xhenxhefil të freskët të grirë
1 lugë çaji sheqer kokosi
2 deri në 3 lugë gjelle me shije ushqim deti si salcë peshku (ose përdorni më shumë ujë për ta bërë këtë një kimchi vegan)
1 deri në 5 lugë gjelle piper të kuq korean (në varësi të sasisë pikante që ju pëlqen)
8 rrepka, te qëruar dhe te prera imët
4 qepë të prera dhe të prera imët
Pergatitja
Pritini lakrën në katër pjesë për së gjati dhe hiqni bërthamat. Më pas priteni në shirita të imët.
Shtoni kripën në lakër në një tas të madh. Përdorni duart për të masazhuar kripën në lakër derisa ajo të fillojë të bëhet e butë dhe të lëshojë ujë. Kjo mund të zgjasë disa minuta.
Lëreni lakrën të qëndrojë për 1 deri në 2 orë, më pas shpëlajeni nën ujë për disa minuta. Kombinoni hudhrën, xhenxhefilin, pluhurin e kokosit dhe salcën e peshkut (ose ujin) në një tas të vogël. Përziejini për të formuar një pastë të lëmuar, më pas shtoni në tasin me lakër.
Shtoni rrepkën e copëtuar, qepët dhe pastën e erëzave. Më pas masazhoni të gjithë përbërësit së bashku me duart tuaja derisa të mbulohen. Paketoni përzierjen në një kavanoz të madh qelqi dhe shtypeni derisa shëllira të ngrihet për të mbuluar perimet.
Sigurohuni që të lini të paktën 1-2 gisht hapësirë dhe ajër në krye të kavanozit (e rëndësishme për fermentimin). Mbyllni fort kapakun dhe mbajeni kavanozin në temperaturën e dhomës për 1 deri në 5 ditë.
Kontrolloni kimçin tuaj të bërë në shtëpi një herë në ditë, duke shtypur perimet nëse është e nevojshme për t’i mbajtur ato të zhytura nën shëllirë të lëngshme. Shijoni pas disa ditësh për të parë nëse është bërë mjaft i thartë sipas dëshirës tuaj. Nëse jo, lëreni të vazhdojë për disa ditë të tjera përpara se ta ruani në frigorifer të mbyllur deri në 3 muaj.
